Inteligentni asystenci głosowi są z nami już od paru dobrych lat i zdążyliśmy do nich przywyknąć, nie do końca chyba dostrzegając ich zalety. Być może dlatego, że to jedna z tych technologii, które pozostają w stanie ciągłego rozwoju, a swój pełen potencjał zyskają w nieokreślonej przyszłości. Jednak Amazon Alexa i cały ekosystem powiązanych z nią rozwiązań sprawiają, że ta przyszłość jest już na wyciągnięcie ręki…
Alexa, jaka dziś pogoda? To jedno z setek pytań, jakie można skierować do głosowej asystentki Amazonu, licząc na rzeczową odpowiedź. Wydając jej odpowiednie komendy, zaplanujemy spotkanie w kalendarzu, nastawimy budzik, ułożymy listę zakupów, poznamy najnowsze aktualności ze świata czy poznamy nowe hasło z Wikipedii. Inteligentne głośniki z Alexą pozwalają głosowo sterować muzyką z serwisów Amazon Music, Spotify czy Deezer, a ponadto obsługiwać urządzenia domowej automatyki: od smartżarówek przez różne przełączniki i czujniki po klimatyzację. Liczba kompatybilnych urządzeń nieustannie rośnie, a dzięki narzędziom, które Amazon udostępnił programistom, praktycznie nie ma ograniczeń, by każdy z producentów rozwiązań smart home zapewnił integrację z Alexą.
Cześć produktów z wbudowaną asystentką zapewnia zgodność z protokołem domowej automatyki ZigBee, ale te, które nie zostały wyposażone w tę funkcję, komunikują się z urządzeniami smart home poprzez huby, czyli centralki. W ten właśnie sposób Alexa jest w stanie sterować sprzętami w standardzie Z-Wave.
By nawiązać konwersację z Alexą, niezbędne jest urządzenie z tą usługą oraz połączenie z Internetem. Jak w każdym innym rozwiązaniu wykorzystującym sztuczną inteligencję, urządzenie jest tylko końcówką, narzędziem komunikacji, natomiast cały proces przetwarzania informacji odbywa się w chmurze internetowej. Gdy Amazon dokonał pierwszej prezentacji Alexy, zadebiutował również powiązany z nią wielofunkcyjny głośnik Echo, który odtąd jest utożsamiany z asystentką amerykańskiego giganta.
Liczba urządzeń, które pozwalają skorzystać z Alexy, systematycznie rośnie. Firmuje je głównie Amazon, ale dzięki możliwości integracji asystentki w produktach innych marek, Alexa coraz częściej będzie się pojawiać w głośnikach, domowych i przenośnych gadżetach, a z czasem także… w samochodach.
Wielka gotowość Alexy do sterowania urządzeniami smart home daje jej znaczną przewagę nad asystentami konkurencji. Co prawda firma Apple też rozwija podobny ekosystem automatyki domowej HomeKit, sterowany za pomocą głosu dzięki Siri, jednak atutem Amazonu jest większa otwartość. Siri jest zarezerwowana dla produktów Apple, z których można kontrolować certyfikowane urządzenia, gdy Amazon pozwala korzystać z Alexy także producentom zewnętrznym i jest bardziej otwarty na deweloperów. Pomysł na zintegrowanie asystentki z głośnikiem wydaje się też bardziej przemyślany do zastosowań w domu, a tu Apple ze swoim HomePodem ma jeszcze sporo do nadrobienia. Podobny kierunek obrała również firma Google, która umieściła swojego Asystenta w głośnikach z linii Google Home, ale jej ekosystem nie jest jeszcze tak bogaty jak Amazonu czy nawet Apple.
Skille Alexy
Funkcje asystentki Alexa można rozbudowywać za pomocą tzw. skilli. Są to rozszerzenia producentów zewnętrznych tworzone za pomocą zestawu API Alexa Skills Kit. Tu możliwości są praktycznie nieograniczone, asystentka nabywa nowe umiejętności i jest w stanie z nich korzystać tuż po zainstalowaniu skilla. Powstało już ponad 50 tys. rozszerzeń opracowanych przez małych i dużych wydawców, którzy w ten sposób dostarczają swoje treści do Alexy. W katalogu skilli znajdziemy sporo gier i quizów, serwisy newsowe, notowania giełdowe, programy treningowe, porady, humor itp.
Skille odgrywają też kluczową rolę w komunikacji Alexy z urządzeniami automatyki domowej. To właśnie dzięki nim asystentka Amazonu jest w stanie nauczyć się obsługi nieznanych sobie sprzętów. Producenci mogą na własną rękę, korzystając z API, zapewnić zgodność z Alexą.
W katalogu skilli są także treści z Polski. Szlak przetarł Onet, który udostępnił swój serwis newsowy Onet24. Jak to działa? Po zainstalowaniu skillu wystarczy zapytać „Alexa, what’s my Flash Briefing?” lub „Alexa, what’s in the news?”. Uruchamia się wtedy głosowy serwis informacyjny, w języku polskim. Dodatki tego typu nie korzystają z silnika Alexy, są to po prostu specjalnie przygotowane treści, czytane przez lektora. Poza Onetem Polacy mogą też wysłuchać aktualności z serwisu RMF FM.
Amazon Echo
Pierwszym z urządzeń, które pozwalało komunikować się z Alexą, był głośnik Amazon Echo. Został zaprezentowany w 2016 roku i w kolejnych dwóch latach był wprowadzany na nowe rynki, m.in. europejski. W 2017 roku producent przedstawił nową wersję (Echo 2nd Generation), powstała także rozbudowana wersja Echo Plus.
Niezależnie od wariantu, Amazon Echo to po prostu inteligentny głośnik, z którym jest zintegrowana Alexa. Urządzenie pozostaje cały czas w stanie gotowości, czekając na polecenia lub zapytania do cyfrowej asystentki.
Wewnątrz obudowy Amazon Echo drugiej generacji zostały umieszczone przetworniki – niskotonowy, 63 mm, oraz wysokotonowy, 16 mm – które wypełniają wnętrze dźwiękiem 360°. Siedem mikrofonów oraz system odszumiania sprawiają, że użytkownik nie musi się zbliżać do urządzenia, by Alexa mogła zrozumieć polecenia, co więcej, nie przeszkadza w tym także grająca muzyka.
Komunikację z innymi urządzeniami zapewnia Wi-Fi a/b/g/n (2,4 i 5 GHz), Bluetooth oraz wyjście audio 3,5 mm. Pojedyncze głośniki Amazon Echo można łączyć z innymi Echo i jednocześnie odgrywać na nich muzykę. Dzięki temu, jeżeli w mieszkaniu jest kilka głośników Amazonu, możemy słuchać tych samych nagrań, przemieszczając się po domu. Co więcej, między dwoma lub kilkoma głośnikami Echo można prowadzić rozmowy głosowe, jak przez telefon. Ze smartfonem zresztą głośnik Amazonu też trzeba połączyć, ponieważ dostępna na Androida i iOS aplikacja ułatwia konfigurację innych urządzeń z Alexą. Smartfon pozwala też na konwersację z asystentką, chociaż w ograniczonym stopniu.
Kombinacji połączeń i możliwości ich wykorzystania jest zresztą więcej. Po sparowaniu smartfonu z Amazon Echo można strumieniowo nadawać muzykę w głośniku, można też podłączyć się za pomocą Echo do internetowego radia i streamingować sygnał audio do głośnika Bluetooth.
Muzyczne i komunikacyjne funkcje to tylko ułamek możliwości ekosystemu Amazon Alexa. Najbardziej obiecującą na przyszłość funkcją jest opcja sterowania urządzeniami domowej automatyki. Amazon Echo drugiej generacji nie ma wbudowanego interfejsu do takich systemów, więc wymaga zmostkowania poprzez smart home hub, czyli centralę sterującą systemem inteligentnego domu.
Amazon Echo Plus
Pośrednictwa hubu nie wymaga za to większy głośnik Amazon Echo Plus. Pod jego obudową znalazło się miejsce na przetwornik niskotonowy 76 mm i wysokotonowy 20 mm oraz hub systemu ZigBee, który jest stosowany w wielu urządzeniach inteligentnego domu. Dzięki temu połączeniu Alexa staje się prawdziwą asystentką głosową jak z filmów science fiction. Wydając polecenie głosowe, możemy włączać, wyłączać lub ściemniać światła, aktywować różne czujniki i przełączniki, sterować drzwiami, żaluzjami czy klimatyzacją – tu możliwości są praktycznie nieograniczone. Liczba kompatybilnych urządzeń rośnie i z punktu widzenia producentów nie trzeba do tego szczególnego nakładu środków. Alexa uczy się obsługi nowych systemów za pomocą skilli, więc jeżeli urządzenia smart home są zgodne ze standardem Zigbee lub Z Wave (po połączeniu przez hub), to wystarczy doinstalować odpowiednie rozszerzenie i gotowe.
Amazon Echo Dot
By jeszcze bardziej spopularyzować asystentkę Alexa i ekosystem urządzeń Echo, Amazon w 2016 roku wypuścił prostszy i tańszy wariant głośnika – Echo Dot. W grudniu 2018 roku powstała najnowsza wersja Echo Dotu – trzeciej generacji.
Gadżet przypominający kształtem krążek do hokeja daje dostęp do najważniejszych funkcji, czyli pozwala konwersować z Alexą i wydawać jej polecenia, jednak zarówno technicznie, jak i funkcjonalnie jest nieco okrojony w porównaniu z dużym Echem. Pod obudową znalazło się miejsce tylko na głośnik 16 mm, więc podłączenie do dodatkowego zestawu audio do słuchania muzyki będzie wskazane. Możliwości podłączenia Echo Dotu do innych urządzeń są nieco ograniczone, nie można np. sparować gadżetu z dwoma głośnikami naraz lub z innym Echem i głośnikiem Bluetooth. Poza rym jednak Dot daje te same możliwości jak duże Echo – tu już wszystko zależy od Alexy, jej skilli i urządzeń zewnętrznych, jak centralki smart home.
Trzecia generacja Echo Dotu różni się od poprzednich odmienionych wzornictwem – teraz krążek wygląda bardziej stylowo, obudowa jest bardziej zaokrąglona, a w jej wnętrzu znalazł się większy głośnik 40 mm.
Echo Look
Ten ciekawy gadżet jest skierowany przede wszystkim do kobiet. Nie daje tylu możliwości, co głośniki Echo, nie ma nawet złącza Bluetooth do parowania z innymi głośnikami, ale wyróżnia się… zmysłem wzroku. Na przednim panelu Echo Look znajduje się kamera, pozwalająca głosowo, za pomocą Alexy, robić zdjęcia i nagrywać filmy. Nie każdego rodzaju, lecz bardzo specyficzne – są to ujęcia strojów i kreacji właścicielki Echo Look. Uchwycone w ten sposób obrazy są katalogowane, można je porównywać z innymi, a także zasięgać opinii sztucznej inteligencji na temat, czy np. dany zestaw pasuje do siebie kolorystycznie lub jest odpowiedni na aktualną pogodę.
Echo Show i Echo Spot
Dla tych, którym sam głos nie wystarczy, Amazon stworzył Echo Show – połączenie głośnika z ekranem LCD o przekątnej 10,1 cala. Wyświetlacz jest umieszczony pod kątem na przednim panelu, z tyłu zaś znajduje się masywna, skośnie ścięta część pełniąca funkcję podstawki i kryjąca zarazem głośniki: pasywny radiator basowy oraz 50-milimetrowy głośnik wysokotonowy. Wewnątrz znalazło się także miejsce na centralkę Zigbee. Echo Show zapewnia te same funkcje, co Echo Plus, wzbogacone o wszystko to, co może dać ekran. To przede wszystkim oglądanie seriali z serwisu Amazon Prime lub Hulu, wyświetlanie porad kuchennych i przepisów, prognoza pogody, nie zabrakło także rozmów wideo przez Skype. Oczywiście wszystko jest sterowane głosowo z pomocą asystentki Alexa.
Na rynku amerykańskim jest dostępna już od grudnia 2018 roku druga generacja Echo Show.
Podobne funkcje zapewnia inny gadżet – Echo Spot. To ścięta kula z ekranem o przekątnej 2,5 cala, która przypomina trochę cyfrowy budzik. Urządzenie jest pomyślane jako podgląd kamer w domowym systemie bezpieczeństwa, a także wideo komunikator.
Jeszcze więcej Alexy
Amazon nie ustaje w wysiłkach i dodaje asystentkę Alexa do kolejnych urządzeń o różnych formach i zastosowaniach.
Przez jakiś czas na rynku był dostępny Amazon Tap, czyli bezprzewodowa wersja Amazon Echo. Teraz tego urządzenia nie można kupić w Amazonie, jedynie na rynku wtórnym.
Innym gadżetem tego typu jest Fire TV Cube, czyli odtwarzacz multimedialny, który z każdego telewizora uczyni prawdziwy Smart TV z Alexą.
Alexa trafiła także do telewizora Amazon Fire TV 4K oraz tabletu Amazon Fire 7.
Alexa u innych producentów
Dzięki otwarciu się Amazonu na deweloperów Alexa jest też dostępna w produktach innych firm. Co prawda API ma liczne ograniczenia, więc urządzenia zewnętrznych producentów są mniej konkurencyjne niż Echo, ale trudno się temu dziwić – Amazon zachował dla siebie największe atuty.
Jednym z najpopularniejszych urządzeń tego typu jest głośnik Sonos One, który co prawda, nie zapewnia dokładnie tych samych funkcji, co Echo, ale wyróżnia się doskonałą jakością dźwięku i pozwala na wygodne sterowanie głosowe muzyką.
Niedawno firma Hama zaprezentowała tuner Hi-Fi do odbioru radia FM i DAB + oraz radia internetowego – model DIT2100MSBT – który również pozwala na komunikację z Alexą.
Ciekawy produkt przedstawiła niedawno także firma ARCHOS. Jej głośnik Mate z asystentką Alexa może dostarczyć informacji na temat pogody czy aktualnych wydarzeń, zarządzać listami zakupów oraz obsługiwać komunikację audio i wideo. ARCHOS Mate pełni także funkcję centralki dla urządzeń domowej automatyki.
Listę podobnych urządzeń można by ciągnąć dłużej, a wśród zewnętrznych producentów gadżetów z Alexą są m.in.: Lenovo, Harman/Kardon czy Logitech. Liczba współpracujących firm będzie rosła, bo Amazon wprowadza dla nich kolejne ułatwienia, np. możliwość monetyzowania skilli Alexy czy dostęp do korporacyjnej usługi Alexa for Business.
Alexa w Polsce?
Obserwując dynamikę rozwoju ekosystemu Alexy, łatwo wpaść w entuzjazm, ale niestety, trzeba mieć świadomość pewnych ograniczeń regionalnych w dostępie do usług i urządzeń Amazonu. Po pierwsze Alexa jest w stanie komunikować się tylko w trzech językach: angielskim, niemieckim i japońskim. Nie ma się co łudzić, że w ciągu najbliższych miesięcy czy nawet lat Amazon doda obsługę nowych języków, m.in. polskiego. Pozostaje konwersacja po angielsku, ale i z tym będzie problem, bo Alexa nie poradzi sobie z wieloma polskimi nazwiskami, nazwami miast czy tytułami piosenek.
Również oferta dostępnych w tej chwili urządzeń jest dość ograniczona. W oficjalnej dystrybucji Polacy mogą zamówić na Amazon.de tylko trzy produkty: Echo Dot drugiej generacji (59 euro, ok. 254 zł), Echo drugiej generacji (99 euro, ok. 425 zł) i Echo Plus (149,99 euro, ok. 643 zł). To podstawowe kwoty, ale ostatnio Amazon wprowadził wyprzedaż, obniżając ceny za Echo Dot i Echo Plus o ponad połowę.
Inne urządzenia, np. Echo Show, można kupić z nieoficjalnej dystrybucji za cenę ok. 750–790 zł, ale wówczas otrzymamy tylko gwarancję od sprzedawcy, a nie od Amazonu.
